Samorząd i rady seniorów – potrzeba współpracy. Pod takim hasłem obradował II Podlaski Kongres Rad Seniorów. Kongres z udziałem przedstawicieli 15 rad seniorów odbył się 7 i 8 września 2021 roku w Supraślu. Program dwudniowego spotkania był bardzo bogaty. Były debaty, prelekcje zaproszonych gości, warsztaty i formułowanie stanowisk Kongresu.

Społeczeństwo się starzeje, toteż coraz więcej obowiązków wykonywanych dotąd przez ludzi młodszych będą musieli przejąć seniorzy. Dotyczy to funkcji obywatelskich, konsumenckich, aktywności na rynku pracy itp. Wymaga to przygotowania środowisk senioralnych do większej aktywności fizycznej, intelektualnej, społecznej. Wymaga też ścisłej współpracy przedstawicieli rad seniorów z samorządem.

Partnerem Kongresu było Województwo Podlaskie. Radosław Dobrowolski burmistrz Supraśla podziękował organizatorom za to, że Supraśl został po raz drugi wybrany jako miejsce tego wydarzenia. Zaznaczył, że seniorzy to bardzo ważna grupa społeczna. To nie tylko doświadczenie ale bardzo ważny podmiot życia społecznego. Podkreślił, że wszystko, co wiąże się z przekazywaniem tradycji, kultury lokalnej, wartości – łączy seniorów z pokoleniem ich dzieci i wnuków.

Państwa doświadczenie, wiedza i mądrość życiowa – gromadzone przez lata – mogą być doskonałą pomocą przy określaniu kierunków polityki senioralnej państwa, zwłaszcza w zakresie działań skierowanych do starszego pokolenia. Uczestnikom II Kongresu Rad Seniorów Województwa Podlaskiego życzę owocnych obrad oraz twórczej wymiany myśli i dobrych praktyk (treść listu w załączeniu)

List min. M.Maląg Kongres Rad Seniorów

Marszałka województwa reprezentowała aa Kongresie Agata Puchalska, dyrektor Biura Kultury UMW. O potrzebie spotkań, wymianie doświadczeń mówiła Elżbieta Rajewska-Nikonowicz, dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Białymstoku. O blaskach i cieniach działalności Rad Seniorów mówili liderzy: Maria Lauryn z Suwałk, członek zarządu Ogólnopolskiego Porozumienia o Współpracy Rad Seniorów, sekretarz zarządu Rady Seniorów przy Marszałku Województwa Podlaskiego i Grażyna Czajkowska, przewodnicząca Rady Seniorów z Łomży, wiceprzewodnicząca Rady Seniorów przy Marszałku Województwa Podlaskiego. Swoimi doświadczeniami dzielili się przedstawiciele rad ze znacznie krótszym stażem ale już prężnie działających: Czesław Sańko z Sokółki i Jolanta Sołtys z Augustowa.

Uczestnicy kongresu podpisali także dwa stanowiska, które zostały wcześniej wypracowane przez 120 uczestników VI Podlaskiego Forum Rad Seniorów. Zaapelowano do społeczności naszego regionu o jak najszybsze zaszczepienie się przeciwko COVID-19, odmowa szczepień to zagrożenie życia i zdrowia nas wszystkich. Drugie podpisane stanowisko to prośba do marszałka województwa podlaskiego o utworzenie Podlaskiego Centrum Międzypokoleniowego. W stanowisku czytamy m.in:
„W stolicy województwa podlaskiego brakuje miejsca, w którym mogłyby się odbywać działania inspirujące współpracę aktywnych grup społeczników. Sytuacja związana z pandemią pokazała, na przykładzie forów podlaskich rad seniorów on-line, jak ważna jest integracja, ale też uświadomiła wartość i konieczność regularnych spotkań osobistych między różnymi grupami mieszkańców zaangażowanymi społecznie.

Przedstawiciele rad seniorów i grupy inicjujące powstanie takich rad, w imieniu starszych mieszkańców swoich gmin i miejscowości widzą potrzebę regularnych wspólnych spotkań, seminariów, szkoleń i różnego rodzaju wsparcia edukacyjnego w takim Centrum. Nie chcemy, aby Centrum było postrzegane jako Klub Seniora, organizujący zajęcia i czas wolny dla starszych mieszkańców. Dlatego proponujemy międzypokoleniowy charakter tego miejsca.” (treść stanowisk w załączeniu)

STANOWISKO KONGRESU_szczepienia

STANOWISKO KONGRESU_podlaskie centrum miedzypokoleniowe

Jednym z zaproszonych gości była Barbara Szafraniec, prezes Ogólnopolskiego Porozumienia o Współpracy Rad Seniorów. W swoim wystąpieniu opowiedziała o procesie powstawania porozumienia na przestrzeni lat. Mówiąc o sensie działania rady podkreśliła, że rady są po to, aby włodarze mieli wiedzę o potrzebach seniorów. To ciało doradcze, które wie, co się dzieje w środowisku osób starszych i inicjuje zapisy polityki senioralnej na terenie swego działania. Podkreśliła, że polityka senioralna jest wskaźnikiem aktywnego starzenia się.

Agnieszka Aleksiejczuk, dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego Urzędu Marszałkowskiego zaprezentowała propozycję udziału w projekcie „Cyfrowe Podlaskie” , cyklu bezpłatnych szkoleń z obsługi komputera i korzystania z Internetu. Projekt Województwa Podlaskiego ma on na celu podnoszenie kompetencji cyfrowych dorosłych mieszkańców naszego regionu – w tym seniorów.

Piotr Sędziak z firmy PHOTON zaprezentował ciekawostkę technologiczną, robota Photon. Jest to innowacja w skali kraju i Europy. Opracowywany obecnie projekt „Seniorzy vs roboty”, to nowatorska oferta skierowana do seniorów, która ma na celu poprawę jakości ich życia.

Design Thinking, nowy sposób pracy w radach seniorów przedstawił Marcin Nawrocki – ekspert w tej dziedzinie, na zajęciach warsztatowych. Warsztaty „Senior Rada” poprowadziła dr Małgorzata Wenclik, adiunkt na wydziale prawa Uniwersytetu w Białymstoku; uczestnicy mogli wymienić się doświadczeniami o współpracy z samorządem. Ewa Wierzbicka-Nosal, ekspert w komunikacji i mediator sądowy poprowadziła warsztaty „Porozumienie bez przemocy czyli jak unikać konfliktu w grupie”.

Drugi dzień kongresu rozpoczęła dyskusja podsumowująca pierwszy dzień obrad. Uhonorowano też najbardziej aktywne rady seniorów. Nagrody i statuetki otrzymały: Rada Seniorów Miasta Augustów, Rada Seniorów Gminy Supraśl i Miejska Rada Seniorów w Sejnach. Wyróżnienie specjalne otrzymała Rada Seniorów w Dąbrowie Białostockiej.

W drugim dniu kongresu wybrzmiały też różnorodne opinie przedstawicieli samorządów miast, gmin w panelu dyskusyjnym „Rada Seniorów to pomoc, czy kłopot”. Moderatorami debaty były Bożena Bednarek z OWPRS i Maria Lauryn z Suwałk. Przedstawiono problemy i korzyści z funkcjonowania rad z punktu widzenia samorządu.

Najczęściej wskazywane problemy to:
1. Kolejne ciało społeczne do obsłużenia (strata czasu).
2. Spowolnienie procesu podejmowania decyzji.
3. Roszczeniowy charakter rady.
4. Ograniczone możliwości konsultacyjne rady (niski poziom wiedzy).
5. Niechęć lokalnych społeczności do angażowania się w sprawy gminy.

Najczęściej wskazywane korzyści z istnienia rady to:
1. Zaangażowanie większej liczby mieszkańców w sprawy gminy.
2. Lepsza (szybsza) identyfikacja problemów.
3. Możliwość wyboru tańszego rozwiązania problemu.
4. Możliwość bezpośredniej konsultacji podczas pracy nad dokumentem.
5. Możliwość pozyskania lojalnych wyborców.

Rady seniorów są integracyjną częścią samorządów a współpraca z nim jest podstawą i sukcesem samorządów. Seniorzy angażują swój czas, środki na szkolenia i reprezentację na zewnątrz. Co ósmy samorząd ma radę seniorów. Niektórzy samorządowcy mają jednak do tego typowo „urzędnicze” spojrzenie, zza biurka.

Jak pokazały dwa dni tegorocznego kongresu, rady seniorów nadal potrzebują merytorycznego wsparcia Ośrodka Wspierania Podlaskich Rad Seniorów a same rady powinny być wsparciem dla samorządów lokalnych w kreowaniu polityki senioralnej.

Organizatorami wydarzenia były: Stowarzyszenie Szukamy Polski, Rada Seniorów przy Marszałku Województwa Podlaskiego, Ośrodek Wspierania Podlaskich Rad Seniorów. Partnerzy to Województwo Podlaskie. Patronat medialny to portal podlaskisenior.pl i Polskie Radio Białystok. Kongres był dofinansowany z Programu Wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni plus” na lata 2021-2025.
Organizatorów wspierali wolontariusze z białostockiej redakcji podlaskiego seniora i Rady Seniorów z Supraśla, gospodarza kongresu.

(foto: Teresa Wysocka-Kluczny i ze strony Podlaski Urząd Wojewódzki)

Krystyna Cylwik
Podlaska Redakcja Seniora Białystok